Wraz z rozwojem sieci 5G rośnie zapotrzebowanie na energię, co stanowi duże wyzwanie dla firm telekomunikacyjnych. Jednak operatorzy podejmują coraz więcej działań, by ograniczyć swój wpływ na środowisko i uczynić nową generację sieci bardziej przyjazną dla klimatu.
Czym właściwie jest 5G i dlaczego zużywa więcej energii?
Sieć 5G to piąta generacja technologii mobilnej, która znacząco zwiększa prędkość przesyłu danych, zmniejsza opóźnienia i umożliwia łączenie milionów urządzeń jednocześnie. To ogromny krok naprzód w porównaniu do starszych technologii jak 3G czy 4G, ale wszystko to ma swoją cenę — zwłaszcza w kontekście zużycia energii.
Większa liczba nadajników
W porównaniu do 4G, sieć 5G wymaga gęstszej sieci stacji bazowych, czyli nadajników. Dzieje się tak, ponieważ wykorzystuje ona wyższe częstotliwości, które oferują większą przepustowość, ale mają krótszy zasięg. W praktyce oznacza to, że w miastach musi być znacznie więcej urządzeń zapewniających zasięg — a każde z tych urządzeń potrzebuje energii do działania.
Wyższa moc obliczeniowa
Szybszy przesył danych, przetwarzanie większej liczby połączeń i obsługa Internetu Rzeczy (IoT) powodują, że infrastruktura telekomunikacyjna musi być wydajniejsza i bardziej aktywna. To również przekłada się na zwiększone zapotrzebowanie na energię elektryczną.
Jakie są główne źródła zużycia energii w sieciach 5G?
Aby dobrze zrozumieć, nad czym pracują firmy, warto przyjrzeć się, gdzie konkretnie dochodzi do największej konsumpcji prądu.
Stacje bazowe
To właśnie stacje bazowe stanowią jeden z najważniejszych elementów sieci 5G pod względem zużycia energii. Są one ciągle aktywne i muszą obsługiwać coraz więcej przesyłanych danych. Na szczęście postęp technologiczny umożliwia ich modernizację i dostosowywanie do bardziej oszczędnych rozwiązań.
Sprzęt sieciowy i data center
Ważną rolę odgrywa również infrastruktura zaplecza: serwery, przełączniki i centra danych. To tam przetwarzane są informacje i kierowany jest ruch z urządzeń użytkowników. Coraz liczniejsze aplikacje działające w czasie rzeczywistym (np. gry mobilne, strumieniowanie wideo 4K) generują dodatkowy ruch, który musi być obsłużony w możliwie najkrótszym czasie.
Urządzenia końcowe
Choć mniej oczywiste, również smartfony i urządzenia IoT mają swój udział w całkowitym zużyciu energii. Urządzenia najnowszej generacji są stale połączone z siecią i przesyłają dane non stop — nie tylko wtedy, gdy z nich aktywnie korzystamy.
Zielona transformacja w telekomunikacji: jakie działania podejmują operatorzy?
Aby uczynić sieci 5G bardziej przyjaznymi dla środowiska, operatorzy i producenci sprzętu wdrażają szereg rozwiązań zmniejszających zużycie energii i emisję dwutlenku węgla.
1. Modernizacja i miniaturyzacja stacji bazowych
Nowoczesne stacje bazowe są projektowane tak, by były bardziej energooszczędne. Wykorzystują one technologie takie jak dynamiczne dostosowywanie mocy wyjściowej w zależności od obciążenia sieci. Innymi słowy, pracują z mniejszym zużyciem energii w godzinach poza szczytem.
Dodatkowo, coraz większą popularność zyskują mikrostacje bazowe, czyli znacznie mniejsze jednostki instalowane na latarniach, budynkach czy przystankach. Zużywają mniej energii i można je łatwiej zintegrować z odnawialnymi źródłami zasilania.
2. Inteligentne zarządzanie energią
Telekomy wdrażają systemy, które automatycznie sterują zużyciem energii w całej infrastrukturze. Przykładowo, niektóre moduły stacji bazowych mogą zostać wyłączone w momencie, gdy ruch w sieci spada — np. w nocy.
To samo dotyczy centrów danych. Coraz bardziej zaawansowane algorytmy pozwalają dynamicznie przydzielać moc obliczeniową w zależności od potrzeb, ograniczając marnowanie energii.
3. Przejście na odnawialne źródła energii
Jednym z kluczowych kroków w kierunku zrównoważonego rozwoju jest korzystanie z energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, takich jak słońce i wiatr. W wielu przypadkach operatorzy decydują się na instalację paneli fotowoltaicznych bezpośrednio na dachach stacji bazowych lub własnych serwerowniach.
Niektórzy dostawcy energii proponują już „zielone taryfy”, czyli gwarancję, że całość zakupionej energii pochodzi z odnawialnych źródeł. Coraz więcej firm telekomunikacyjnych podpisuje takie umowy.
4. Recykling i ponowne wykorzystanie sprzętu
Równie ważnym aspektem jest temat odpadowości i wpływu na środowisko wynikającego z produkcji i utylizacji sprzętu. Operatorzy coraz częściej podejmują działania takie jak:
- naprawa i ponowne wykorzystanie komponentów sieciowych,
- programy zdejmowania nieaktywnej infrastruktury,
- zbiórki i recykling urządzeń po stronie klientów.
Działania te nie tylko pomagają chronić środowisko, ale także pozwalają na znaczne oszczędności.
Przyszłość sieci 5G – czy da się pogodzić technologię z ekologią?
Choć wyzwania są niemałe, nie brakuje przesłanek, które pozwalają sądzić, że infrastruktura 5G może zostać zintegrowana z celami zrównoważonego rozwoju.
Efektywność energetyczna zamiast wyłącznie wydajności
Zmienia się sposób myślenia o rozwoju sieci. Operatorzy zaczynają patrzeć nie tylko na to, by było „szybciej i więcej”, ale także, żeby było rozsądniej i oszczędniej. Nowe urządzenia projektowane są z myślą o zużyciu energii jako jednym z najważniejszych parametrów — nie tylko wydajność, ale również sprawność staje się priorytetem.
Współdzielenie infrastruktury
Coraz więcej firm decyduje się na dzielenie infrastruktury, np. stacji bazowych między różnymi operatorami. Dzięki temu nie trzeba budować osobnych sieci w tym samym miejscu. To znacząco ogranicza zarówno koszty inwestycyjne, jak i zużycie energii.
Sieci samoorganizujące się (Self-Organizing Networks)
To kierunek, w którym coraz mocniej inwestuje branża. Sieci potrafiące automatycznie optymalizować swoje działanie na podstawie aktualnych potrzeb użytkowników mogą znacząco obniżyć zużycie energii. Dzięki analizie danych w czasie rzeczywistym możliwe jest dynamiczne włączanie i wyłączanie określonych zasobów, tak by nic się nie marnowało.
Co może zrobić użytkownik końcowy?
Choć największe działania spoczywają na barkach dostawców, Ty również możesz mieć swój wkład w ograniczenie zużycia energii i emisji dwutlenku węgla:
- Wyłączaj transmisję danych, gdy nie korzystasz z internetu.
- Regularnie aktualizuj swoje urządzenia — nowe wersje oprogramowania często są bardziej energooszczędne.
- Korzystaj z Wi-Fi zamiast 5G, gdy tylko to możliwe — Wi-Fi zazwyczaj zużywa mniej energii.
- Wybieraj urządzenia energooszczędne, najlepiej oznaczone odpowiednimi certyfikatami środowiskowymi.
- Oddawaj stare telefony do recyklingu zamiast trzymać je w szufladzie.
Dalekosiężne skutki ekologicznej telekomunikacji
Budowa ekologicznej sieci 5G to nie tylko kwestia odpowiedzialności firm, ale również część globalnych działań na rzecz ograniczenia zmian klimatycznych. Mimo że nowa infrastruktura pochłania więcej energii, jej skuteczne zarządzanie oraz przejście na odnawialne źródła sprawiają, że można osiągnąć więcej przy mniejszym zużyciu zasobów.
Dodatkowo, dzięki 5G możliwe są przełomowe projekty z zakresu telemedycyny, inteligentnych miast czy redukowania emisji CO₂ w transporcie — a więc w dłuższej perspektywie sieć 5G może stać się narzędziem pozytywnych zmian środowiskowych, zamiast być dla nich zagrożeniem.